Điều trị ho, viêm phế quản, huyết áp thấp bằng Mạch môn

Theo y học cổ truyền củ mạch môn có vị ngọt, hơi đắng tính hơi hàn. Thường được bày trong nhà hoặc trồng trong vườn như là cây cảnh. Nhưng không nhiều người biết về công dụng dược lý của nó, đặc biệt là tác dụng điều trị ho, viêm phế quản, huyết áp thấp.

Tên gọi

Mạch môn Còn có lên là mạch môn đông, cây lan tiên có tên khoa học là Ophiopogon ịaponicus Wall.

Thuộc họ Hành Comallariaceae

Tính vị

Theo y học cổ truyền củ mạch môn có vị ngọt, hơi đắng tính hơi hàn, vào 3 kình tâm, phế và vị.

Thành phần hoá học

Trong mạch môn người ta mới thấy có chất nhầy, chất đường. Mối đây có tác giả nói có glucoza và p. Xitosterola.

Bộ phận dùng làm thuốc

Người ta dùng rễ củ phơi hay sấy khô (Radix Ophiopogoni) của cây mạch môn đông. Vì lá giống lá lúa mạch, về mùa đông lá vẫn xanh tươi nên gọi là mạch đông.

Phân bố

Mọc hoang và được trổng ở Việt Nam để lấy củ dùng làm thuốc, nhiều nhất ở Phùng (Hà Tây), Nghĩa Trai (Hưng Yên).

Thu hái và chế biến

Thời vụ thu hái củ mạch môn: Vào tháng 6-7 ờ những cây đã được 2-3 năm. Chọn những củ già, cắt bỏ sạch rễ con, rửa sạch đất, củ to trên 6mm bổ làm đôi, củ nhỏ để nguyên phơi khô tước bỏ lõi trước khi dùng. Có khi hái về, dùng móng tay rạch củ, tước bỏ lõi, rang với gạo cho đến khi gạo có màu vàng nhạt, bỏ gạo lấy mạch môn mà dùng. Củ mạch mốn hình thoi, màu vàng nhạt, hơi trong, dài 10-15mm. Mùi đặc biệt, vị ngọt.

Bộ phận chính của mạch môn được sử dụng là củ.

Mỗi gốc mạch môn thu được nhiều củ nhỏ. Sau khi rửa sạch củ mạch môn, đem phơi khô hoặc sao trên chảo nóng.

Công dụng

Mạch môn Có tác dụng điều trị bệnh nhiệt tân dịch khô, miệng khô khát, ho ra máu, thổ huyết,  ho, dùng điều trị hư lao, chỉ ho, hoá đờm, dưỡng vị sinh tân, nhuận phế, thanh tâm. Sau đây là một số tác dụng khác:

• - Điều trị tắc tia sữa
• - Thanh nhiệt giải độc
• - Điều trị huyết áp thấp
• - Điều trị táo bón
• - Điều trị ho, viêm phế quản mãn tính, ho do thay đổi thời tiết

Dùng củ mạch môn làm thuốc như thế nào?

Gần đây cây thuốc này mới được người dân sử dụng rộng rãi nhưng trong y học cổ truyền, đây là một vị thuốc rất thông dụng. Có tác dụng chữa trị long đờm, ho, làm thuốc bổ giúp tăng cân cho người bệnh phổi. Ngoài ra còn dùng điều trị sốt khát nước, thiếu sữa, giúp lợi tiểu.

Các bệnh nhân giảm ho tốt chỉ sau khoảng 1 tuần điều trị liên tục bằng mạch môn.

Liều dùng: Ngày dùng từ 6 đến 20g củ khô dưới dạng thuốc sắc.

Lưu ý:

• - Những người tỳ vị hư hàn, đại tiện lỏng không được dùng.
• - Tác dụng của sản phẩm có thể tùy thuộc vào cơ địa mỗi người
• 

Một số bài thuốc với cây mạch môn

• - Bài thuốc điều trị tắc tia sữa: Mạch môn đông bỏ lõi, tán nhỏ. Mỗi lần uống 10-12g. Lấy sừng tê giác mài với rượu uống độ 4g. Uống độ 2-3 lần.
• - Điều trị suy tim, huyết áp thấp: Phối hợp với Nhân sâm, Ngũ vị tử: điều trị suy tim có chứng hư thoát ra mồ hôi nhiều, mạch nhanh huyết áp hạ
• - Điều trị táo bón: Mạch môn: 12g; Sinh địa: 12g; Huyền sâm: 8g. Sắc với 400ml nước, lấy 200ml; chia 3 lần/ ngày; uống trước bữa ăn từ 20-30 phút.
• - Thanh nhiệt giải độc: Củ mạch môn sao khô, loại bỏ phần lõi, sau đó hãm uống nước như nước giải khát hàng ngày.
• - Bài thuốc điều trị bệnh ho, khó thở, ho lao, ho lâu ngày: Mạch môn đông 16g, bán hạ 8g, đẳng sâm 4g, cam thảo 4g, gạo nếp sao vàng 4g, đại táo 4g, nước 600ml. Sắc còn 200ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày (đơn thuốc của Trương Trọng Cảnh).

Hiện nay, cây thuốc được trồng rộng rãi trong nhân dân và cũng được thu hoạch để sơ chế rồi cung cấp cho các người dùng khác. Hân hạnh là nhà phân phối sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng đảm bảo chất lượng sạch sẽ thích hợp làm thuốc uống. Hãy liên hệ với chúng tôi để được phục vụ tốt nhất.

Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin bổ ích cho bạn đọc. Hãy cùng chia sẻ để thêm nhiều người biết nhé. Biết đâu bạn sẽ giúp vài trong số họ chữa khỏi bệnh đấy.